قسمت پنجم رادار فناوری‌های مالی ۲۰۲۴ در خصوص زیرساخت و عملیات (Infrastructure and Operations) با روندهای: مهندسی پرسش، اپلیکیشن‌های هوشمند، نرم افزار به عنوان سرویس، مجازی سازی، رایانش فضایی، مهندسی پلتفرم، فناوری‌های افزایش دهنده حریم خصوصی و رایانش کوانتومی است که در ادامه به معرفی هر یک از موارد پرداخته‌ایم.
- مهندسی پرسش (تنظیم و فرموله کردن ورودی‌ها به مدل‌های هوش مصنوعی)
مهندسی پرسش (Prompt Engineering) یا حرفه پرسش‌پردازی هنر صحبت با هوش مصنوعی است و در زیرساخت و عملیات‌های فین‌تک به طراحی دستورات متنی مؤثر برای بهینه‌سازی مدل‌های هوش مصنوعی در خدمات مالی می‌پردازد. مهندسی پرامپت به بهبود برنامه‌های هوش مصنوعی مانند چت‌بات‌ها، سیستم‌های تشخیص تقلب و پشتیبانی خودکار مشتری کمک می‌کند تا به‌طور دقیق سؤالات پیچیده مالی را درک و به آنها پاسخ دهند. با بهبود پرامپت‌ها، شرکت‌های فین‌تک تجربه کاربری، بهره‌وری عملیاتی و شخصی‌سازی خدماتی مانند مشاوره مالی را افزایش می‌دهند. مهندسی پرسش در پایش تطابق و ارزیابی ریسک نیز نقش دارد. ادغام این رویکرد در زیرساخت فین‌تک، استقرار امن و قابل اعتماد هوش مصنوعی را امکان‌پذیر می‌کند که برای مدیریت داده‌های حساس مالی ضروری است.
- اپلیکیشن‌های هوشمند
برنامه‌های هوشمند از هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و تحلیل داده‌ها برای خودکارسازی و بهبود فرآیندهای مالی استفاده می‌کنند. این برنامه‌ها با استفاده از چت‌بات‌ها خدمات مشتری را بهبود می‌بخشند، تشخیص تقلب را از طریق تحلیل الگوهای تراکنش‌ها خودکار می‌کنند، و فرآیندهای تأیید وام را با استفاده از الگوریتم‌های پیش‌بینی‌گر بهینه‌سازی می‌کنند. همچنین مدیریت ریسک را با پایش مداوم شرایط بازار و تنظیم استراتژی‌ها به‌صورت لحظه‌ای بهینه می‌کنند. برنامه‌های هوشمند خدمات مالی را شخصی‌سازی می‌کنند و مشاوره و پیشنهادات محصول متناسب با هر فرد را ارائه می‌دهند. این برنامه‌ها بهره‌وری عملیاتی را افزایش داده، هزینه‌ها را کاهش داده و تصمیم‌گیری را از طریق بینش‌های مبتنی بر داده‌ها بهبود می‌بخشند و شرکت‌های فین‌تک را چابک‌تر و پاسخگوتر به نیازهای مشتری و تغییرات بازار می‌سازند.
- نرم‌افزار به عنوان خدمت (Software as a Service)
نرم‌افزار به عنوان خدمت (SaaS)، فرآیندها را با ارائه راه‌حل‌های مبتنی برابر و مقیاس‌پذیر برای خدمات مالی بهینه می‌کند. این مدل هزینه‌ها را کاهش داده و استقرار سریع خدمات را ممکن می‌سازد، و نیاز به زیرساخت‌های سنگین داخلی را از بین می‌برد. SaaS از تطابق با قوانین و مقررات، امنیت و مدیریت ریسک با به‌روزرسانی‌های خودکار و تدابیر حفاظتی داخلی پشتیبانی می‌کند. همچنین تجربه مشتری را با APIها برای پرداخت‌ها، وام‌ها و عملیات‌های مالی دیگر بهبود می‌بخشد. نرم افزار به عنوان سرویس بهره‌وری عملیاتی را با پردازش و تحلیل داده‌های لحظه‌ای تقویت کرده و به شرکت‌های فین‌تک اجازه می‌دهد سریع‌تر نوآوری و مقیاس‌پذیری کنند.
- مجازی سازی
مجازی سازی (Virtualization) امکان ایجاد محیط‌های مجازی متعدد بر روی یک سرور فیزیکی را فراهم می‌کند؛ و استفاده بهینه از منابع و کاهش هزینه‌های سخت‌افزاری را ممکن می‌سازد. ماشین‌های مجازی (VM) به شرکت‌های فین‌تک اجازه می‌دهد با سرعت بیشتری عملیات خود مانند پردازش پرداخت یا مدیریت ریسک را مقیاس‌پذیر کنند. مجازی‌سازی انعطاف‌پذیری سیستم را افزایش می‌دهد، بازیابی اطلاعات پس از بحران را با پشتیبان‌گیری مجازی بهبود می‌بخشد و امکان آزمایش و استقرار را بدون تأثیر بر محیط‌های زنده فراهم می‌کند. همچنین با جداسازی بارهای کاری حساس در ماشین‌های مجازی جداگانه، امنیت را تقویت می‌کند. در مجموع، مجازی‌سازی کارایی را افزایش داده، هزینه‌ها را کاهش داده و زیرساخت فین‌تک را برای پاسخگویی به نیازهای پویا بازار انعطاف‌پذیرتر می‌کند.
- رایانش فضایی
رایانش فضایی (Spatial Computing) در زیرساخت و عملیات‌های فین‌تک با استفاده از واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و تجسم داده‌های سه‌بعدی، تجربه کاربری و تصمیم‌گیری را بهبود می‌بخشد. این فناوری می‌تواند برای تحلیل داده‌های مالی به صورت تعاملی و سه‌بعدی به کار رود و به معامله‌گران و تحلیل‌گران امکان دهد تا روندهای پیچیده بازار و پورتفولیوها را به‌صورت بصری مشاهده کنند. رایانش فضایی همچنین تعامل با مشتریان را ارتقا می‌دهد و ابزارهای برنامه‌ریزی مالی شخصی‌سازی‌شده مبتنی بر AR و شعبه‌های مجازی بانکی را ارائه می‌دهد. علاوه بر این، به آموزش کارکنان از طریق شبیه‌سازی‌های VR سناریوهای مالی کمک می‌کند. رایانش فضایی با ارائه راه‌های بصری‌تر برای تعامل با داده‌ها، بهره‌وری عملیاتی را افزایش داده و تصمیم‌گیری‌های مالی آگاهانه‌تر را ممکن می‌سازد.
- مهندسی پلتفرم
مهندسی پلتفرم فرآیند ساخت زنجیره‌های ابزار و گردش کار است که توسعه دهندگان را با قابلیت‌های سلف‌سرویس توانمند می‌کند و به آنها امکان می‌دهد تا به طور مستقل کل چرخه عمر توسعه نرم افزار را مدیریت کنند. این پلتفرم‌ها برای ارائه قابلیت‌های خودکار به توسعه‌دهندگان طراحی شده‌اند، وظایفی مانند تأمین زیرساخت، نظارت، و ادغام/تحویل مستمر (CI/CD) را خودکار می‌کنند. هدف مهندسی پلتفرم ایجاد یک محیط استاندارد و مقیاس‌پذیر است که بهره‌وری توسعه‌دهندگان را افزایش داده، پیچیدگی‌ها را کاهش داده، امنیت و تطابق با قوانین و مقررات و عملکرد پایدار را در کل سازمان تضمین نماید. مهندسان پلتفرم بر بهینه‌سازی جریان‌های کاری، بهبود همکاری و تسریع در تحویل برنامه‌ها تمرکز دارند.
- فناوری‌های افزایش‌دهنده حریم خصوصی
فناوری‌های افزایش حریم خصوصی (PETs) در زیرساخت و عملیات‌های فین‌تک برای حفاظت از داده‌های حساس مالی و رعایت قوانین و مقررات بسیار مهم هستند. این فناوری‌ها شامل رمزگذاری، محاسبات چندجانبه امن و حفظ حریم خصوصی تفاضلی هستند که اجازه می‌دهند داده‌ها به‌طور ایمن پردازش شوند بدون اینکه اطلاعات شخصی فاش شود. Privacy Enhancing Technologies به شرکت‌های فین‌تک این امکان را می‌دهد تا بدون اینکه حریم خصوصی کاربران به خطر بیفتد داده‌های مشتریان را تحلیل کنند، ارزیابی ریسک انجام دهند و خدمات شخصی‌سازی‌شده ارائه نمایند. با کاهش میزان افشای داده‌ها و جلوگیری از دسترسی غیرمجاز، این فناوری‌ها اعتماد مشتریان و ناظران را جلب می‌کنند. آنها امنیت را تقویت کرده، حاکمیت داده‌ها را بهبود می‌بخشند و به شرکت‌های فین‌تک اجازه می‌دهند در حالی که اطلاعات محرمانه را محافظت می‌کنند، نوآوری کنند.
- رایانش کوانتومی
Quantum computing در زیرساخت و عملیات با افزایش چشمگیر سرعت و کارایی پردازش؛ پتانسیل انقلاب در محاسبات پیچیده مالی را دارد. این فناوری می‌تواند مسائلی که برای کامپیوترهای کلاسیک غیرقابل حل هستند را حل نماید و تحلیل ریسک، مدیریت پورتفولیو و تشخیص تقلب را بهینه‌سازی کند. الگوریتم‌های کوانتومی مانند الگوریتم Shor می‌توانند اعداد بزرگ را فاکتورگیری کنند که این امر فرصت‌ها و چالش‌هایی را برای رمزنگاری و امنیت داده‌ها ایجاد می‌کند. در عملیات، رایانش کوانتومی می‌تواند استراتژی‌های معاملاتی را بهبود بخشد، تسویه تراکنش‌ها را بهینه کند و مدل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را تقویت کند. با اینکه هنوز در مراحل اولیه است، انتظار می‌رود رایانش کوانتومی فین‌تک را با امکان تصمیم‌گیری سریع‌تر و دقیق‌تر در محیط‌های مالی پیچیده متحول کند.
ترجمه و تدوین: امیر منصوری مقدم
ویرایش محتوایی: علی پیکانی